Editouriau dóu mes de setèmbre 2003

Uno lengo pèr la vido vidanto
Proupousicioun dóu Mouvamen Parlaren pèr lis Assiso di lengo regiounalo à Paris

Proujèt de discussioun
pèr lis Assiso de la lengo nostro en Prouvènço

Pèr s’aligna sus li declaracioun de M. Cerquiglini e si dos meno d’estruturo :

I - Consilium

Sian pas d’acord pèr la creacioun d’un nouvèu “Conseil de la langue occitane”.
Aquéu counsèu alesti pèr l’I.E.O. pauso pèr principe que “la grafìo es aquelo de l’I.E.O e aquéu principe noun pòu èstre remés en causo”.

Nous autre prepausan un “Counsèu de la lengo d’oc” que prendra en comte li varieta dialeitalo de la lengo e diversita grafico de soun escrituro.
Aquéu counsèu sara l’autourita en matèri lenguistico.
I saberut basta diplouma, ié faudra assoucia li que tenon la lengo dóu bres, soulet capable de saupre s’un neoulougisme vai dins lou biais dóu lengage parla.

Counsèu de la lengo d’oc

Coumpetènci
Lou Counsèu a pèr toco proumiero, de fissa de règlo toucant lou biais d’escriéure la lengo d’oc e pèr toco segoundo d’avalisa vo de crea de mot nouvèu asata au mounde d’aro.
Lou Counsèu sara l’autourita lenguistico.

Representacioun
Dos seicioun saran creado segound la grafìo
Travaiaran à despart pèr l’ourtougràfi, mai se retrobaran lou mai poussible sus la gramatico, la leissicoulougìo e subre-tout li neoulougisme.
Fourçadamen la representacioun dins aquéli seicioun sara mai vo mens geougrafico, estènt que la grafìo mistralenco es majouritàri qu’en Prouvènço.

Li membre saran chausi pèr si capacita de maneja la lengo e soun escrituro: dins l’ensignamen, la literaturo, la creacioun tiatralo vo musicalo, l’edicioun, la presso escricho vo audiovisualo, la difusioun internet, lou mitan assouciatiéu…

Coumpousicioun
Lou Counsèu se coumpauso de 50 membre.

5 representant de l’ensignamen primàri publi
5 representant di Calandreto vo àutris escolo privado.
5 representant de l’ensignamen segoundàri publi.
5 representant de l’ensignamen universitàri.
5 escrivan vo journalisto de la prèsso escricho.
5 representant de la recerco e la doucumentacioun.
5 representant de la radio vo de la televisioun.
5 representant dóu pople de la carriero.
5 representant de la creacioun tiatralo vo musicalo.
5 representant d’assouciacioun militanto.

Aquéli membre saran chausi de tau biais que la representacioun fuguèsse tambèn geougrafico, dis Aup i Pirenèu, partènt de la Vau d’Aran enjusqu’i valèio piemounteso.
N’en sara parié pèr li representant di dos grafìo.

Burèu permanènt
Lou Counsèu elegis 10 mèmbre pèr teni lou Burèu permanènt e chausi, demié éli, un presidènt, un secretàri e un clavaire.
Aquéli d’aqui soun carga de prepara l’ordre dóu jour dis acamp dóu Counsèu e de mena lis afaire courènt, coume un burèu d’assouciacioun vo lou secretariat d’uno Acadèmi literàri.

Coumessioun de travai
Lou Counsèu pòu decidi de crea de coumessioun especialisado sus de tèmo precis, en demai di membre dóu Counsèu, ié podon èstre assouciado de persouno estrangiero.

Lou sèti

Lou Counsèu aura soun sèti dins la mai grando vilo dóu terraire d’oc, Marsiho.

Lou Counsèu, un cop acampa, asatara pèr lou menut soun founciounamen.

*

II - l’auxilium

Interregiounalita.
La lengo d’oc s’espandis sus siés regioun rèn qu’en Franço. Adounc lou proublèmo es de coumunica emé lou gouvèr. Nosto lengo es, coume lou dis M. Cerquiglini, quicon d’intermediàri entre lou gouvèr e la regioun, mai s’es jamai fa travaia siéis regioun sus la memo questioun…

Esperimentacioun.
Autambèn fau metre au poun uno estruturo de couourdinacioun poulitico di decidaire di Regioun, Despartamen e gràndi vilo. Sara un nouvèu Counsèu que recampara lou finançamen pèr proumòure la lengo, mai subre-tout un Counsèu que presentara de pole d’eiselènci à sousteni en priourita.
Aqui sian d’acord, à Besiés lou CIRDOC emé sa doucumentacioun sara soustengu, à Pau l'Istitut Oucitan aura d’ajudo, adounc en Prouvènço prepausan, d’aro en lai, la numerisacioun enfourmatico coume pole d’eicelènci emé “Parlaren en ciberesp@ci” que recampo lou C.I.E.L. d’Oc, que numériso tóuti lis escrit e li difuso sus sa biblioutèco virtualo d’internet e lou COL’Oc que numériso tambèn lou parla, lou filme e la televisioun.

En counclusioun
Un Counsèu de la lengo d’oc, un Counsèu interregiounau de finançamen e un pole d’eicelènci pèr Prouvènço, C.I.E.L. d’Oc/COL’Oc es ço que poudèn espera dis Assiso di lengo regiounalo.

*